یاسمینومکس چطور به بالا بردن بهره‌وری در گله‌‌ی گاوهای شیری کمک میکند؟

همانطور که میدانیم پروتئین یک نیاز حیاتی برای سلامت و تولید شیر در حیوانات است و بویژه زمانی که تولید و بهره‌وری گله پایین می‌آید ، ارزیابی کمی و بررسی پروتئین جیره یکی از ضروریات است .
سوال مهمی که مطرح میشود اینست که آیا پروتئین جیره به درستی مورد ارزیابی قرار گرفته است ؟
آیا میزان پروتئینی که اندازه‌گیری کرده‌ایم دقیقا پروتئین مورد نیاز دام برای تولید شیر بوده‌ است؟
در ارزیابی پروتئین جیره ، غالبا تمرکزمان بر روی پروتئین خام (CP) است در حالی که پروتئین خام شاخصی کافی برای ارزیابی پروتئین مورد نیاز حیوان نبوده و لازم است ارزیابی های کمی و کیفی بر مبنای پروتئین غیرقابل تجزیه RUP) ( از شکمبه انجام شود . این شاخصه یکی از دقیق‌ترین پارامترهای اندازه‌گیری پروتئین مورد نیاز برای تولید شیر در نشخوارکنندگان و بویژه گاوهای شیری است . (Sahooet.al2005;sissel2007)
هنگامی که ارزیابی کمی و کیفی پروتئین جیره بر مبنای پروتئین عبوری ( Bypass Protein ) صورت میگیرد میزان آن با زمانی که بر مبنای پروتئین خام انجام میشود ، متفاوت خواهد بود . به عبارت دیگر وقتی پروتئین جیره بر مبنای نوع نیاز دام اندازه‌گیری شود به مراتب تولید پر بازده‌تری خواهیم داشت . (maxin et.al 2013)
ارزش پروتئین برای نشخوارکنندگان به سه فاکتور اصلی برمیگردد :
1) میزان پروتئین جیره
2) تجزیه پذیری پروتئین و یا میزان پروتئین عبوری ( Bypass Protein ) جیره از شکمبه
3) نوع و پروفایل آمینواسیدهای منبع پروتئینی مورد استفاده در جیره

پروتئین میکروبی 

میکروارگانیسم های شکمبه مهمترین منبع تامین پروتئین مورد نیاز در گاوهای شیری میباشند . میکروارگانیسم های شکمبه بسته به نیاز خود ، پروتئین‌های قابل تجزیه در شکمبه را به پپتیدها ، اسیدهای آمینه و سپس به آمونیاک تبدیل میکنند . لذا بنظر میرسد آمونیاک مهمترین منبع سنتز پروتئین برای رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها باشد . میکروب‌ها همچنین منابع ازت غیر پروتئینی ( NPN ) را به آمونیاک تبدیل میکنند .
میکروارگانیسم های شکمبه عموما شامل باکتری ها ،پروتوزوآ و قارچ‌ها میباشند . باکتری‌ها و پروتوزوآ ها مهمترین گروه میکروارگانیسم های شکمبه محسوب میشوند . میلیارد‌ها باکتری و پروتوزوآ در شکمبه حضور دارند و از توانایی هضمی حدود 70 تا 80 درصد ماده خشک شکمبه برخوردارند .
از آنجایی که پروتئین تولید شده توسط فلور میکروبی ( Microbial Biomass ) از جمله منابع پروتئینی با ارزش بیولوژیکی بالا به حساب میاید ، بنابراین انتظار میرود بهره‌وری از پروتئین میکروبی نیز بالا باشد .
هر چقدر میزان پروتئین تجزیه‌پذیر (RDP) در شکمبه افزایش یابد ، فلور شکمبه با توجه به کارایی متابولیک خود به سرعت این منابع پروتئینی را به پپتیدهای کوچک ، اسیدهای آمینه و آمونیاک تبدیل نموده و موجب تجمع بیش از حد نیتروژن شکمبه ، افزایش ازت اوره ای خون و کاهش کارایی تولیدی و تولید مثلی در دام میشود . بنابراین لازم است با افزایش سطح پروتئین غیرقابل تجزیه (RUP) در شکمبه و حفظ تعادل RUPبه RDP و همچنین تامین پروتئین قابل متابولیسم ( MP ) در شکمبه و ایجاد تعادل ازت ، ضمن امکان کاهش سطح پروتئین خام جیره غذایی به افزایش کمی و کیفی تولید شیر ، راندمان تولید مثلی و سلامت گله و همچنین کاهش معنی دار هزینه های تغذیه ای کمک نماییم .

پروتئین عبوری

گاوهای شیری بر ای تولید شیر به پروتئین نیاز دارند ، لذا زمانی که میزان تولید شیر بالا باشد ، پروتئین میکروبی به تنهایی چه از جنبه کمی و چه ارزش بیولوژیکی پاسخگوی نیاز دام نخواهد بود ، بنابراین حیوان نیاز به یک یا چند منبع پروتئین عبوری داشته و بعبارتی اگر منبع پروتئین قابل تجزیه ) (RDP در شکمبه بالا باشد ، این منابع به سرعت توسط میکروب‌‍‌های شکمبه تجزیه شده و غلظت آمونیاک در شکمبه افزایش خواهد یافت . بهرحال در صورت عدم توان فلور میکروبی به بهره مندی از آمونیاک آزاد در شکمبه ، بواسطه تجمع بیش از حد آمونیاک ، وقوع مسمومیت آمونیاکی محتمل است . لذا سطوح کمی و کیفی پروتئین جیره ای و بویژه بهبود سطح پروتئین عبوری آن به صورت درصدی از پروتئین خام جیره و حفظ تعادل آن با منابع پروتئینی قابل تجزیه و منابع ازته غیر پروتئینی در جیره ، به افزایش تولید ، بهبود بهره وری و کاهش هزینه ای تغذیه ای منجر خواهد شد .

مهمترین منابع پروتئن عبوری در جیره غذایی گاوهای شیری عبارتند از :

• پودر ماهی
• پودر گوشت
• پودر پر هیدرولیز شده
• گلوتن ذرت
• دانه سویا حرارت دیده ( فول فت سویا به دو روش رستینگ و اکسترودینگ )
• کنجاله سویای فراوری شده

در بین پروتئین‌های عبوری مورد استفاده در جیره گاوهای شیری ، کنجاله سویا حرارت دیده یکی از رایج‌ترین منابع پروتئینی‌ است زیرا از خوشخوراکی و تعادل آمینواسیدی بسیار خوبی برخوردار است .
روش‌های متعددی برای فراوری کنجاله سویا و کاهش میزان تجزیه پذیری آن در محیط شکمبه وجود دارد که حرارت دادن یکی از این روش‌هاست . فرآیند حرارتی از طریق واکنش میلارد باعث دناتوره شدن پروتئین شده و از تجزیه پروتئین داخل شکمبه جلوگیری میکند .

یاسمینومکس  در مقایسه با دانه سویای حرارت دیده (Full Fat SB) 

پروتئین یاسمینومکس حاوی 70 درصد پروتئین عبوری است در حالی که در مورد دانه سویا حرارت دیده این مقدارکمتر از 47 درصد میباشد . بعبارت دیگر ارزش پروتئین عبوری فول فت سویا حدود 55 درصد ارزش کمی پروتئین عبوری یاسمینومکس خواهد بود .
Full Fat SB : 37 % ( CP ) * 47% of CP ( RUP ) = 17.4 % RUP / DM
YasminoMax : 45 % ( CP ) * 70 % of CP ( RUP ) = 31.5 % RUP /DM
Full Fat SB ( RUP ) / YasminoMax ( RUP ) = 0.55 or 55 %
دانه سویای فراوری شده بواسطه دارا بودن محتوی روغن ، منبع مناسبی برای تامین انرژی و چربی به حساب آمده و نمیتوان در خصوص تامین پروتئین عبوری آنرا قابل قیاس با یاسمینومکس دانست . از آنجایی که تامین پروتئین عبوری بویژه در دام های پرتولید و در دوره انتقال امر بسیار مهمی محسوب میشود ، لذا دانه سویای فراوری شده به تنهایی نمیتواند منبع مناسبی برای تامین نیاز پروتئین عبوری در دام باشد . همچنین یاسمینومکس به واسطه نوع فراوری خاص آن ( فرآوری با زایلوز ) با افزایش زیست فراهمی اسیدهای آمینه و بویژه لیزین همراه بوده و این در حالیست که دانه سویای فول فت بدلیل فرآوری حرارتی آن ممکن است با کاهش هضم‌پذیری اسیدهای آمینه آن مواجه باشد .

یاسمینومکس در مقایسه با سایر منابع پروتئین‌های عبوری

کنجاله سویا یکی از بهترین منابع پروتئینی از نظر بالانس اسیدهای آمینه و همچنین امن‌ترین منبع پروتئینی از نظر سلامت دام به حساب می‌آید و بواسطه ماهیت ساختاری آن ، میزان تجزیه پذیری پروتئین آن در شکمبه بالاست . بنابراین فراوری کنجاله سویا و تولید محصولی با نام تجاری یاسمینومکس باعث میشود بتوان با استفاده از آن در جیره غذایی گاوهای شیری در کنار سایر منابع پروتئینی و بخصوص کنجاله سویا ، با تنظیم دقیق تر نسبت پروتئین های قابل تجزیه به غیر قابل تجزیه در شکمبه ، ضمن دستیابی به تعادل ازت و کاهش پرت آن ناشی از بهبود زیست فراهمی اسیدهای آمینه جیره ای ، با افزایش بازدهی تولید شیر ، تولید مثلی و اقتصادی گله مواجه گردید .
سایر منابع پروتئین عبوری نظیر پودر ماهی یا پودر گوشت از قابلیت هضم کمتری نسبت به یاسمینومکس برخوردار بوده و بنظر میرسد ناگزیر به مصرف بالاتر پودر گوشت یا پودر ماهی در جیره های غذایی گاو های شیری خواهیم بود و این در حالیست که برخی از محدودیت های تغذیه ای ، فیزیکی ، طعم و بو و حتی اقتصادی در این منابع چنین امری را مقدور نخواهد ساخت . استفاده از این منابع ارزشمند تعذیه ای بویژه در زمان استفاده از یاسمینومکس در جیره های غذایی و بمنظور ایجاد تعادل بهتر اسید های آمینه توصیه میگردد .
از طرفی در منابع پروتئین عبوری دامی مثل پودر گوشت و پودر ماهی احتمال آلودگی میکروبی و وجود مقادیر نامتعارف TVN ، ممکن است سلامت گله را به خطر بیندازند .