میزان بالای پروتئین و بالانس بسیار خوب اسیدهای آمینه ، کنجاله سویا را در دسته بهترین منابع پروتئین در جیرههای طیور قرار میدهد.اگرچه مواد ضدتغذیهای ANF(antinutritional factor )موجود در کنجاله سویا باعث کاهش ارزش غذایی آن میشود.
دیجستا
در پروش گلههای طیور، هضم و جذب مواد غذایی بخصوص پروتئینها بسیار حائز اهمیت است ،هضم و جذب ناقص مواد غذایی باعث دفع مواد غذایی،مشکلات گوارشی ،کاهش رشد و افزایش ضریب تبدیل مواد غذایی میشود به خصوص در جوجههای جوان که دستگاه گوارش ناکارآمدتری نسبت به بالغین دارند این مشکلات به مراتب شایعتر است.
از طرفی مواد غذایی هضم نشده در دستگاه گوارش در اختیار فلور مضر قرار میگیرد و باعث افزایش فلور مضر میکروبی میشود و در نتیجه تعادل بین فلور مفید و مضر به نفع فلور مضر به میخورد و باعث تخریب دستگاه گوارش و دامن زدن به بسیاری از مشکلات گوارشی میشود.
یکی از علتهای شایع در ایجاد مشکلات گوارشی به خصوص در جوجههای جوان،مواد ضد تغذیهای موجود در کنجاله سویا میباشد زمانی که کنجاله سویا بصورت خام مورد استفاده قرار گیرد خصوصا در جوجههای جوان هضم بسیار سختی خواهد داشت بنابراین فراوری کنجاله سویا یکی از راهکارهای عملی برای پیشگیری از مشکلات گوارشی ناشی از مواد ضد تغذیهای موجود در کنجاله سویاست .کنجاله سویای فراروری شده میتواند ارزش غذایی کنجاله سویا را افزایش دهد و موجب بهبود ضریب تبدیل مواد غذایی،افزایش وزن بدن و بهبود کارایی گله میشود.
دیجستا به عنوان کنجاله سویای فراوری شده و حرارت دیده علاوه بر از بین بردن مواد ضد تغذیهای در کنجاله سویا باعث آزاد شدن اسیدهای آمینه باند شده با پروتئین ها نیز میشود لذا دسترسی به اسدهای آمینه ضروری مثل متیونین ،تریپتوفان و لیزین افزایش می یابد ،بنابراین در جیره غذایی گلههای طیور بخصوص گله های مرغ مادر یک راه حل ایده ال برای به تعادل رسیدن و دسترسی بهتر به اسیدهای امینه میباشد .
از ویژگی های مهم دیجستا قابلیت هضم بالای 95 درصد پروتئین میباشد و این در حالی است که کنجاله سویای معمولی 75 درصد قابلیت هضم پروتئین دارد .
با توجه به نیازمندی جوجه های گوشتی در دوره آغازین تعادل اسیدهای آمینه بسیار ضروری میباشد گلوتن ذرت و گلوتن گندم در مقایسه با دیجستا از عدم تعادل اسیدهای آمینه ضروری برخوردارند و همچنین گلوتن گندم باعث چسبندگی روده و کاهش چشمگیر مصرف خوراک میشود.
همچنین دیجستا در مرغ های مادر بدلیل مصرف یک وعده خوراک میتواند هم نیاز انرژی و پروتئین را همزمان تامین کند.
مواد ضد تغذیهای موجود در کنجاله سویا
مواد ضد تغذیه ای کنجاله سویا نه تنها باعث کاهش ارزش غذایی کنجاله سویا میشود بلکه منبع مناسبی برای رشد باکتریهای مضر دستگاه گوارش باشد و باعث افزایش بار میکروبی دستگاه گوارش و تخریب پرزهای روده شود.
یکی از مواد ضد تغذیهای موجود در کنجاله سویا مهارکننده تریپسین میباشد.
مهار کننده تریپسین
آنزیم مهار کننده تریپسین هضم پروتئین را کاهش میدهد و موجب میشود که پروتئین ها بصورت هضم نشده وارد روده بزرگ شوند بدون اینکه فایدهای برای دستگاه گوارش داشته باشند.این پروتئین های هضم نشده توسط باکتری ها و فلور مضر دستگاه گوارش مصرف میشود و باکتری های مضر میتوانند در دستگاه گوارش سم تولید کنند و باعث تخریب دستگاه گوارش شوند.
پروتئین های هضم نشده در دستگاه گوارش شامل آمین ها، ایندولها ،فنول ها و آمونیاک هستند که اثر منفی روی سلامت دستگاه گوارش دارند .
همچنین وقتی پروتئین ها هضم نشده از دستگاه گوارش عبور کنند باعث افزایش فشار اسمزی داخل سلولی شده در نتیجه روی بازجذب آب در روده بزرگ اثر میگذارد و موجب اسهال در پرنده میشود.
آنزیم تریپسین در بدن پرنده موجب افزایش و تقویت سیستم ایمنی میشود لذا مصرف دیجستا بدلیل از بین رفتن مهار کننده تریپسین باعث افزایش و تقویت سیستم ایمنی میشود بنابراین باعث افزایش اثرگذاری واکسیناسیون در پرنده میشود.
Beta conglycinin
آنتیژن beta conglycinin بسیار برای پرنده ها خطرناک و مضر است که باعث اثر منفی بر روی غشا روده میشود و باعث ایجاد زخم های التهابی در دیواره روده شده و جذب روده ای را به شدت کاهش میدهد .
لکتین
لکتین یک گلیکوپروتئین است که باعث آگلوتینه شدن گلبولهای قرمز شده و با قندها باند میشود .لکتین در دستگاه گوارش شکسته نمیشود و با موکوس باند شده و باعث تخریب دستگاه گوارش میشود و در نتیجه جذب مواد غذایی کاهش می یابد .
لکتین به حرارت حساس است و در اثر حرارت دیدن کنجاله سویا از بین میرود.
گواتروژنیک فاکتور
فاکتور گواتروژنیک یک ترکیب گلیکوزیدی هست که باعث بزرگ شدن غده تیرویید میشود و در نتیجه باعث کاهش ترشح تیروکسین میشود .
ساپونین
ساپونین موجود در کنجاله سویا باعث کاهش قابلیت پلت شدن در خوراک میشود و در اثر حرارت از بین میرود .
مهارکننده اورهآز
آنزیم مهارکننده اوره آز موجب کاهش انزیم اوره از در بدن پرنده شده لذا موجب افزایش اوریک اسید در خون میشود بنابراین دیجستا بدلیل حرارت دیدن انزیم مهار کننده اوره از به مراتب کمتری دارد لذا میزان اسید اوریک خون به مراتب بهبود می یابد .